Βάραθρο στο Τσουργέλι - Νομός Αττικής

Αναζητώντας στοιχεία για σπήλαια κα βάραθρα της ΑΤΤΙΚΗΣ ανέτρεξα αρκετές φορές στο βιβλίο του Νίκου Νέζη ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ.

Μέσα εκεί υπάρχουν πληροφορίες που κυρίως προέρχονται από δελτία του ΕΟΣ και της ΕΣΕ αλλά και αναφορές κάποιων κατοίκων διαφόρων περιοχών της ΑΤΤΙΚΗΣ που γνωστοποίησαν στον ίδιο τον συγγραφέα σε επιτόπιες επισκέψεις του κάποια από αυτά.

Πολλοί σπηλαιολόγοι  συνήθως αναζητούν τελείως άγνωστα σπήλαια η βάραθρα γιατί θεωρούν ότι τα ήδη εξερευνημένα η καταγεγραμμένα  δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον.

Όταν αυτά μάλιστα τυχαίνει να είναι και μικρού μεγέθους σύμφωνα με τις αναφορές που υπάρχουν τότε να είστε σχεδόν σίγουροι ότι θα είστε ο πρώτος επισκέπτης τους μετά από πολλές δεκαετίες.

Δεν είναι όμως έτσι πάντα.

Υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις που τέτοια υποτίθεται γνωστά σπήλαια η βάραθρα ήταν τελικά μερικώς η ελλιπώς  εξερευνημένα.

Πράγμα που σημαίνει ότι το μέγεθος τους ενδέχεται να μην είναι αυτό που αρχικά πιστευόταν η κάτι  άλλο πολύ πιο συνηθισμένο είναι ότι  από την πρώτη καταγραφή τους και επίσκεψη τους  δεν ξανάγινε για παρά πολλά χρόνια καμία επίσκεψη σε αυτά πράγμα που σημαίνει ότι πάντα υπάρχει ενδιαφέρον να ξαναρίξουμε μια ματιά και στα ήδη γνωστά σπήλαια και βάραθρα.

Είχα ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό να ξανα εντοπίσω από την αρχή  όλα αυτά τα σπήλαια που θεωρούνταν γνωστά αν μη τι άλλο πρώτον και κυριότερο γιατί είναι μια πρώτης τάξεως άσκηση στην εκμάθηση εντοπισμού (άμα μάθεις να βρίσκεις τα γνωστά θα  μάθεις να βρίσκεις και τα άγνωστα) αλλά και για να τα καταγράψω πλέον μέσω GPS έτσι ώστε ο εντοπισμός τους να είναι ευκολότερος στο μέλλον.

Με το πέρασμα του χρόνου ακόμα και αυτοί που πρώτοι ανακάλυψαν κάποια τέτοια σπήλαια και κυρίως βάραθρα,  (που είναι και πιο δύσκολο να εντοπιστούν), μετά δυσκολίας θυμούνται τις περισσότερες φορές το ακριβές σημείο που βρίσκονται αυτά πόσο μάλλον αν η γύρω περιοχή έχει αλλάξει λόγω οικοδόμησης  η τα σημάδια που γνώριζαν έχουν τώρα χαθεί.

Με οδηγό λοιπόν το βιβλίο του Νίκου Νεζη άρχισα να κινούμαι στην Ανατολική Αττική και κυρίως στην περιοχή των Μεσογείων στα μικρά αλλά πολύ ενδιαφέροντα βουνά που υπάρχουν εκεί όπως το ΠΑΝΕΙΟ την ΜΕΡΕΝΤΑ την ΜΑΥΡΗΝΟΡΑ η ΜΑΥΡΟΝΟΡΟΣ κοντά στην Κακιά θάλασσα στο ΧΑΡΒΑΤΙ κλπ.

Αυτή όλη η περιοχή παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον μιας και η φύση των πετρωμάτων έχει ευνοήσει τον σχηματισμό πολλών σπηλαίων αλλά και βαράθρων.

Στις 3 Ιουλίου είχα βρεθεί για ακόμα μια φορά στην περιοχή της Μαυρηνόρας και με σημείο εκκίνησης την Μονή Εισόδων της Θεοτόκου που βρίσκεται στα δεξιά του δρόμου που οδηγεί από τον ΚΟΥΒΑΡΑ στο ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ ξεκίνησα πίσω από το μοναστήρι σε ένα μονοπάτι που κατευθύνεται Βορειοανατολικά προς το ακρωτήριο ΤΣΟΥΡΓΕΛΙ.

Όσοι το καλοκαίρι κάνουν το μπάνιο τους στην κακιά Θάλασσα η στο Αυλάκι θα έχουν προσέξει σίγουρα τον μεγάλο και απότομο βράχο (204 μέτρα ύψος) που πέφτει μέσα στην θάλασσα.

Ο βράχος αυτός μάλιστα διαθέτει και μια ορθοπλαγια 120 μέτρων όπου έγιναν οι πρώτες αναρριχήσεις από τον ΕΟΣ Αθηνών το 1948-49.

Σύμφωνα λοιπόν με τις αναφορές του κ. Νέζη μετά την κορυφή της Μαυρηνόρας (405 μ.) και προς το ακρωτήριο Τσουργέλι (με την καταπληκτική θέα) ξεκινά ένα αρκετά κατηφορικό διάσελο .

Λίγο πριν το τέλος της απότομης κατηφόρας υπάρχει ένα ανώνυμο βάραθρο που το βιβλίο το ανέφερε με βάθος τα 6-7 μέτρα χωρίς να προσθέτει άλλες λεπτομέρειες ποιος το εξερεύνησε και ποτέ η αν έχει καταχωρηθεί με ΑΣΜ .

Η είσοδος του βαράθρου είναι μικρή με μόλις 80 εκατοστά διάμετρο και βρίσκεται ανάμεσα στα αραιά πουρνάρια της ράχης.

Δεν υπάρχει κάποιο χαρακτηριστικό σημείο εντοπισμού παρά μόνο ότι βρίσκεται προς την δεξιά πλευρά του διάσελου όπως κατεβαίνουμε και η τρύπα κοιτά βορειοανατολικά.

 Στις 27 του ίδιου μήνα μαζί με τον φίλο και συνάδελφο σπηλαιολόγο Μπάμπη Τσαπά πήγαμε στο βάραθρο για να το κατεβούμε.

Αυτή την φορά προσεγγίσαμε το σημείο με αυτοκίνητο μιας και υπάρχει δασικός δρόμος που φτάνει μέχρι τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας που υπάρχουν στην κορυφή της ΜΑΥΡΗΝΟΡΑΣ.

Μια διαδρομή προς τα εκεί με αμάξι μπορεί να γίνει από τον δρόμο που ξεκινά δίπλα από την Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (και αυτή στα δεξιά του δρόμου ΚΟΥΒΑΡΑ ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ λίγα χιλιόμετρα μετά τον ΚΟΥΒΑΡΑ) η από την Μονή Κερατέας στην Κακιά Θάλασσα (πολλά μοναστήρια τι να κάνουμε!!).

Στόχος είναι να φτάσετε στις κεραίες που φαίνονται από πολύ χαμηλά.

Το βάραθρο από την κορυφή με τις κεραίες απέχει 300 μέτρα.

Από ότι παρατηρήσαμε δεν υπήρχαν ίχνη αρματώματος στον γύρω από την είσοδο χώρο.

Από πάνω φαινόταν το δάπεδο σε ένα βάθος περίπου 8 μέτρων όπως περιέγραφε και το βιβλίο.

Όταν τελικά κατεβήκαμε κάτω παρατηρήσαμε με έκπληξη πως το βάραθρο όχι μόνο είχε έναν αξιοπρεπή σταλαγμιτικό διάκοσμο αλλά υπήρχε και συνέχεια!!

Ένα άλλο σημάδι που μας έκανε να ελπίζουμε ότι ήμασταν οι πρώτοι επισκέπτες μετά από πολλά χρόνια ήταν η απουσία απορριμμάτων η άλλων σημαδιών μέσα στον θάλαμο που βρισκόμασταν.
Στο βόρειο τμήμα του θαλάμου υπήρχε μια κατάβαση που χρειάστηκε να τοποθετήσουμε ένα σπιντ μιας και δεν βλέπαμε το βάθος που είχε.

Τα τοιχώματα είναι γεμάτα από μικρούς κοραλλιογενείς  σταλαγμιτικούς σχηματισμούς κατακόκκινους που κυριολεκτικά δεν ξέρεις που να πατήσεις για  να μην τους σπάσεις.

Όταν ετοιμάσαμε την αλλαγή κατεβήκαμε σε ένα βάθος περίπου άλλων 10 μέτρων πάνω σε ένα μικρό παταράκι και από εκεί χωρίς την βοήθεια σχοινιού ο Μπάμπης χώθηκε σε ένα κατηφορικό σιφόνι αρκετά στενό κατεβαίνοντας αλλά 5-6 μέτρα.

Ο στολισμός του σπηλαίου αν και δεν έχει  μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και σχημάτων είναι αρκετά όμορφος από ότι φαίνεται και στις φωτογραφίες .

Σημασία είχε για μας ότι ένα ανώνυμο βάραθρο που αναφερόταν ότι έχει βάθος μόλις 6-7 μέτρα ανακαλύψαμε ότι ξεπερνούσε τα 20μ.

Κάτω στο βάθος του βαράθρου υπάρχει ένα μικρό σύμπλεγμα από λαγούμια και μια καμινάδα που ξεκινά να ανεβαίνει παράλληλα με αυτήν που είχαμε κατεβεί.

Με ελεύθερη αναρρίχηση μέσα από αυτήν την καμινάδα βρίσκεται κάποιος στα μισά της διαδρομής από την αλλαγή που είχαμε φτιάξει αλλά δεν μπορεί να φτάσει τον πρώτο θάλαμο χωρίς να ασφαλιστεί.

Ο Μπάμπης έφτιαξε και ένα πρόχειρο σκαρίφημα το οποίο και σας δίνει μια ιδέα της μορφής που έχει το βαραθράκι.

Τελικά παρόλο το σχετικά μικρό μέγεθος αποζημιωθήκαμε για τον κόπο μας με την ικανοποίηση που πήραμε κάνοντας αυτήν την μικρή εξερεύνηση που μας απέδειξε για ακόμη μια φορά ότι η σπηλαιολογία είναι ένα μια από τις ομορφότερες και συναρπαστικότερες ενασχολήσεις για αυτούς που θα την αγαπήσουν.

Θάνος
Ξανθόπουλος

Σπήλαιο Πηγάζα - Νομός Λακωνίας

Τα δύο παιδιά από το χωριό που με βοήθησαν να πάω στο σπήλαιο!

Η είσοδος του σπηλαίου Πηγάζα από το εσωτερικό!

Η μεγάλη αίθουσα του σπηλαίου Πηγάζα καταστόλιστη παντού και κυρίως η οροφή της!

Σπήλαιο Γκαλή Σκιά η Καλή Συκιά - Ν. Ευβοίας

Οκτώβρης του 2005 και η μικρή παρέα μας ξεκίνησε νωρίς το πρωί από την Αθήνα, γεμάτη ενθουσιασμό, για ακόμα μια επίσκεψη στην όμορφη Εύβοια.

Μια όμορφη μέρα με πεντακάθαρο ουρανό που μας γέμιζε αισιοδοξία, κέφι και όρεξη για να ξεκινήσουμε ακόμα ένα μικρό ταξίδι με προορισμό το …άγνωστο.

Οι συζητήσεις έδιναν και έπαιρναν μέσα στο αυτοκίνητο με τα πιο απίθανα θέματα αλλά και την ελπίδα ότι εκείνη την ημέρα θα βλέπαμε ένα όμορφο σπήλαιο, που δεν γνωρίζαμε καν την θέση του.

Μόνο σκόρπιες πληροφορίες είχαμε από εδώ κι εκεί.

Δεν μας ένοιαζε όμως.. ακόμα κι αν δεν το εντοπίζαμε, θα είχαμε επισκεφθεί, ένα όμορφο κομμάτι της Ευβοίας, που τόσο αγαπούσαμε όλοι μας.

Φτάνοντας κοντά στον προορισμό μας αντικρίσαμε μια καταπληκτική παραλία, που αν δεν ήταν Οκτώβρης, σίγουρα το πρόγραμμα από επίσκεψη σε σπήλαιο θα μετατρεπόταν σε ένα θαυμάσιο μπάνιο!

Όλοι μας σκεφτήκαμε εκείνη την στιγμή το ίδιο πράγμα.. το καλοκαιράκι σίγουρα θα ξανά επιστρέφαμε στην παραλία αυτή.. και γιατί όχι ακόμα και για κατασκήνωση.. το μέρος προσφερόταν!

Τώρα εντελώς έρημη όπως ήταν , αφημένη στην ησυχία της και την ηρεμία της, θαρρείς πως ξεκουραζόταν κι αυτή, από την έντονη παρουσία των ανθρώπων που την επισκέφθηκαν τους προηγούμενους μήνες.

Σε λίγη ώρα είχαμε κιόλας αρχίσει να ανηφορίζουμε σε ένα μονοπάτι προς ένα σημείο όπου είχαμε δει να υπάρχει ένα σχετικά μεγάλο άνοιγμα σπηλαίου..

Περνώντας ανάμεσα από χαμηλή βλάστηση και μικρά γιδόστρατα, κάποια στιγμή προσπεράσαμε και ένα παλιό πέτρινο αλώνι.

Εκεί σταθήκαμε όλοι μας για να πάρουμε μια ανάσα, αλλά και για να απολαύσουμε την πανέμορφη θέα στο πέλαγος!

Πόσο όμορφα ήταν!

Κάποιες στιγμές αν στεκόσουν στην άκρη κάποιου βράχου και δεν κοιτούσες το έδαφος από κάτω σου, νόμιζες ότι πετούσες στον ουρανό, πάνω από την θάλασσα που ανοιγόταν μπροστά σου..

Σε λίγη ώρα συνεχίζοντας την πορεία μας, περάσαμε κοντά από ένα απότομο σημείο με βράχια, που θαρρείς χέρι ανθρώπινο τα είχε λαξεύσει και τοποθετήσει έτσι που από μακριά όταν τα κοιτούσες, ξεγελιόσουν και νόμιζες ότι υπάρχει μια αρχαία οχύρωση η κάποιο κάστρο παλιό..

Ήταν έργο της Φύσης που ακόμα μια φορά μας είχε γεμίσει με θαυμασμό.

Περάσαμε ένα λίγο απότομο σημείο και βρεθήκαμε μπροστά στην είσοδο της σπηλιάς που είχαμε δει από μακριά.

Στα πρώτα μέτρα υπήρχε ένα πρόχειρα φτιαγμένο μαντρί.

Η θέα που είχαμε από εκεί επάνω ήταν πραγματικά μαγευτική!!!

Αλλάξαμε ρούχα και σε λίγο διεισδύσαμε σε έναν άγνωστο για εμάς μαγικό υπόγειο κόσμο.

Το σπήλαιο έχει την μορφή μεγάλης στοάς με ύψος που σε μερικά σημεία φτάνει και 8 μέτρα περίπου.

Πιθανότατα από την μορφολογία που έχει, μάλλον ήταν κοίτη υπόγειου ποταμού.

Στο εσωτερικό του σπηλαίου σχηματίζονται εντυπωσιακές πανέμορφες λιθωματικές λεκάνες, (γκούρ), που κατά την επίσκεψη μας ήταν στεγνές.

Το σπήλαιο κατά το μεγαλύτερο μήκος του κινείται σε ευθεία γραμμή και στο βάθος του σχηματίζεται ένας ευρύχωρος πολύ στολισμένος θάλαμος.

Στο μεγάλο αυτό θάλαμο μαζευτήκαμε και καθισμένοι με σβηστούς τους φακούς μας, ηρεμήσαμε μέσα στην σιωπή της σπηλιάς…

Ούτε καταλάβαμε την ώρα που είχε περάσει…

Είχε φτάσει η ώρα που θα έπρεπε να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής.

Η μέρα είχε αρχίσει να μικραίνει πια και είχαμε αρκετή ώρα μέχρι να φτάσουμε στην παράλια όπου είχαμε αφήσει το αμάξι.

Βγαίνοντας παρ ότι το φως είχε αρχίσει να λιγοστεύει, μπήκαμε στον πειρασμό να δούμε τι έκρυβε ένα ακόμα μικρό άνοιγμα σπηλαίου που ήταν πολύ κοντά στο άλλο.

Ακόμα μια έκπληξη μας περίμενε και εκεί.

Ήταν ένας ευθύς σχεδόν διάδρομος με λεία τοιχώματα λευκού σχεδόν χρώματος που τα διέτρεχαν καφετιές λουρίδες.

Στο βάθος έπρεπε να πέσεις εντελώς κάτω και να συρθείς για να περάσεις σε κάποιους μικρούς θαλάμους.

Εκεί υπήρχε και λίγος όμορφος σταλακτιτικός στολισμός.

Γεμάτοι με όμορφες εικόνες στο μυαλό και στην ψυχή μας πήραμε τον δρόμο της επιστροφής με την επιθυμία μέσα μας να είχαμε λίγη ακόμα ώρα για να κάτσουμε στον όμορφο αυτό τόπο..

Δώσαμε μια υπόσχεση ότι θα επιστρέφαμε να ξαναδούμε την σπηλιά αλλά και να απολαύσουμε την όμορφη παραλία..

Ρωτώντας τους ντόπιους μάθαμε ότι το όνομα της σπηλιάς ήταν Γκαλί Σκιά!!

*Η μικρή ομάδα μας αποτελούνταν από τον Χάρη Παπαπέτρου, τον Αχιλλέα Βούτσινο, την Γ. Βούτσινου και τον γράφοντα.

Θάνος
Ξανθόπουλος

Μπαρουτοσπηλιά

Ένα πραγματικά εντυπωσιακών διαστάσεων σπήλαιο, με μια πολύ μεγάλη κεντρική αίθουσα, με μεγαλο ύψος οροφής, μήκος, και πλάτος, αλλά χωρίς ιδιαίτερο διάκοσμο. Τα ομορφότερα σημεία της Μπαρουτοσπηλιάς βρίσκονται αριστερά της κεντρικής αίθουσας και λίγο μετά την εισοδο, όπου σχηματίζονται πολλές λιθωματικες λεκάνες (γκούρ). Η διαδρομή για την Μπαρουτοσπηλιά απαιτεί πορεία περίπου μιας ώρας από ενα σχετικά δύσβατο μονοπάτι στην πλευρά μιας βαθιάς χαράδρας. Η θέα από την εισοδο της Μπαρουτοσπηλιάς στα γύρω γειτονικά υψώματα του Παρνασσού είναι παρα πολύ όμορφη. Θάνος Ξανθόπουλος